แห่พญายม ประเพณีหนึ่งเดียวในโลก

โดยตลอดทางก็จะมีการสาดน้ำสงกรานต์กันตลอดสองข้างทางเนื่องจากเป็นวันไหลบางพระ ก็จะมีประชาชนในพื้นที่และพื้นที่ใกล้เคียงมาร่วมสาดน้ำสงกรานต์และร่วมแห่องค์พญายมอีกด้วย ซึ่งเมื่อแห่องค์พญายมไปถึงชายทะเลบางพระ แล้วทำพิธีบวงสรวงองค์พญายม ก็จะมีการตั้งบวงสรวงด้วยข้าวปลาอาหาร ให้ชาวบ้านกราบไหว้ขอพรให้อยู่เย็นเป็นสุข หลังจากที่พระอาทิตย์ใกล้ตกดินก็จะนำองค์พญายมลงไปลอยทะเลปล่อยทุกข์ ปล่อยโศก ให้ลอยไป ซึ่งก็จะมีชาวบ้านในพื้นที่ตำบลบางพระจำนวนมากเข้าร่วมบวงสรวงสำหรับประเพณีแห่องค์พญายม สงกรานต์บางพระนั้น ถือว่าเป็นประเพณีที่จัดขึ้นเป็นแห่งเดียวในโลก โดยการจัดงานมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมและรักษาไว้ซึ่งขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของท้องถิ่น,การฟื้นฟูและสืบสานภูมิปัญญาไทย เผยแพร่วัฒนธรรมท้องถิ่นสู่สากล ส่งเสริมการละเล่นพื้นบ้าน,ส่งเสริมการท่องเที่ยว เพื่อเพิ่มรายได้ของประชาชนและเพื่อให้เป็นงานประจำปีของเทศบาลตำบลบางพระอย่างต่อเนื่อง โดยการแห่ องค์พญายม ของเทศบาลตำบลบางพระนี้จัดขึ้นทุกวันที่ 18 เมษายน ของทุกปีและปีนี้เทศบาลตำบลบางพระ พร้อมชาวตำบลบางพระ ได้ร่วมแรงร่วมใจสืบทอดประเพณีนี้มายาวนาน

จากการบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ที่ยังมีชีวิตอยู่ การแห่องค์พญายม ในวันสงกรานต์นั้นจากเป็นความเชื่อของชาวบางพระตั้งแต่ปู่ย่าตายายว่าสามารถช่วยสะเดาะเคราะห์ และปล่อยสิ่งเลวร้ายทั้งหลาย เช่น การเจ็บไข้และความตายให้ลอยพ้นไปกับองค์พญายม และเพื่อเสริมสร้างความสามัคคี ของประชาชนทั้งสองฝั่งคลองซึ่งชาวตำบลบางพระยึดมั่นมาโดยตลอดในช่วงของฤดูกาล และเป็นสิ่งเดียวที่ทำให้คนทั้งโลกให้ความสนใจ กับประเพณี นี้ก็คือ การแห่พญายม ซึ่งเดิมนั้นตำบลบางพระนั้น เป็นเพียงหมู่บ้านเล็กๆ ที่อยู่เลียบชายฝั่งทะเล โดยมีชาวบ้านยืดอาชีพ ทำการประมงเป็นหลัก จนอยู่มาวันหนึ่ง ได้เกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิดกับหมู่บ้านแห่งนี้ก็คือ มีการแพร่ระบาดของเชื้อโรค อหิวา ที่ทำให้ชาวบ้าน และสัตว์เลี้ยงน้อยใหญ่ต้องล้มป่วยและตายไปเป็นจำนวนมาก ซึ่งไม่มีทางที่จะแก้ไขได้เลย แต่อยู่มาวันหนึ่ง ได้มีชาวบ้านเกิด นิมิต ว่าการที่จะลบล้างให้ชาวบ้านตำบลบางพระได้พ้นภัย

จากเหตุการณ์ ที่เกิดขึ้นในครั้งนี้ได้ก็คือ การสร้างองค์พญายมผู้เป็นใหญ่ ขึ้นมาเพื่อทำการสะเดาะเคราะห์ พร้อมทั้งนำเครื่องบวงสรวงมาเส้นไหว้ แล้วแห่นำไปทั่วหมู่บ้าน โดยให้ชาวบ้านทุกคน มารวมตัวกันที่บริเวณ กลางลานหมู่บ้าน เพื่อเป็นการทำพิธีขอขมาลาโทษ ต่อองค์พญายม ผู้เป็นใหญ่และทำการปล่อยองค์พญายม เมื่อขบวนแห่องค์พญายม มาถึงชายหาดบางพระ ให้ชาวบ้านจะนำองค์พญายมนั่งหันหน้าออกสู่ทะเล แล้วทำพิธีบวงสรวงด้วยเครื่องเซ่นไหว้อาหารคาวหวานก่อนโดยพิธีการในการปล่อย องค์พญายม เมื่อก่อนนั้นจะทำพิธีบวงสรวง แล้วนำ องค์พญายม ลุยน้ำลงไปในทะเลให้ลึกและไกลที่สุดจากชายฝั่งเพื่อให้องค์พญายมนั้นนำความทุกข์โศก โรคภัยไข้เจ็บ และความตายให้พ้นไปจากชาวบางพระ ซึ่งพอพิธีปล่อย องค์พญายม เสร็จสิ้นตะวันก็จะลับจากผิวน้ำไป ความมืดจะค่อยๆ เข้ามาปกคลุม ทำให้มองเห็น องค์พญายม ลอยตะคุ่มๆอยู่ในทะเลที่ไกลออกไปทำให้ชาวบ้านมีความคิดว่า สิ่งที่ชั่วร้ายต่างๆ ได้ถูก องค์พญายม นำไปแล้วและนำมาซึ่งความร่มเย็น ความเจริญ สิ่งดีงามให้แก่ชาวบางพระสืบไปหลังจากนั้นเป็นต้นมาชาวบ้านก็พ้นภัย จากการล้มป่วยด้วยโรคดังกล่าว ซึ่งทำให้ชาวบ้านได้ยืดถือ ประเพณีนี้สืบทอดกันมานับชั่วชีวิตคน จนมาถึงในยุคปัจจุบันประเพณี ดังกล่าวนี้ก็ยังคงมีไว้ให้ลูกหลานสืบทอดและอนุรักษ์ประเพณีแห่ พญายม หนึ่งเดียวในโลกนี้ไว้สืบต่อไป