ไปรษณีย์ไทยกับความสำเร็จ "ข้าวฮางสร้างกุดจิก กินดีอยู่ดี"

จากปัญหาราคาข้าวตกต่ำที่เมื่อถึงฤดูกาลเก็บเกี่ยวจะมีปริมาณข้าวออกมามาก ภาครัฐจึงได้กำหนดโครงการต่างๆเพื่อนำมาแก้ไขปัญหาข้าวอย่างยั่งยืง

ปัจจุบันมีเกษตรกรบางส่วนพยายามช่วยเหลือตัวเองโดยการขายข้าวโดยตรงไม่ผ่านผู้ประกอบการ บางคนใช้เทคโนโลยีโดยการขายแบบออนไลน์ 

และอีกหนึ่งวิธีการที่เกษตรกรนำมาใช้เพื่อให้ตนสามารถอยู่ได้จากปัญหาข้างต้นนั้นคือ การแปรรูปข้าวที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวภูไทในจังหวัดสกลนคร ที่เรียกว่า "การฮางข้าว" หรือเรียกง่ายๆ ว่า "ข้างฮาง" ของชุมชนบ้านกุดจิก อำเภอวานรนิวาสจ.สกลนคร เป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่ยังคงสืบสานกรรมวีธีการแปรรูปข้าว   โดยการนำเอาข้าวเปลือกมาแช่น้ำไว้เพื่อกระตุ้นให้สารอาหารต่างๆ จากเปลือกข้าวซึมเข้าไปในเมล็ดข้าว แล้วจึงนำมานึ่งเพื่อจัดเก็บสารอาหารให้คงไว้ แล้วนำข้าวเปลือกไปตากให้แห้งและนำไปสีโดยเครื่องสีข้าวกะเทาะเปลือก ทั้งนี้การนำข้าวเปลือกมาแช่น้ำเพื่อกระตุ้นให้เกิดการงอกของข้าว จะทำให้ผลิตสารสาร GABA (กาบาร์) ที่มีส่วนในเรื่องความจำและเป็นสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย จึงถือว่าเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับข้าวนั่นเอง

โดยบริษัทไปรษณีย์ไทย จำกัด (ปณท) กับโครงการไปรษณีย์ไทยเพิ่มสุข ได้เข้าไปสนับสนุนชุมชนสำคัญ ใช้ความเชี่ยวชาญด้านการขนส่งที่มีเครือข่ายครอบคลุมเข้าถึงชุมชนและทรัพยากรที่มีอยู่ร่วมเชื่อมโยงและส่งต่อความสุขด้วยการสนับสนุนชุมชนต่างๆ ได้เล็งเห็นคุณค่าภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวภูไทดังกล่าวและความตั้งใจจริงของกลุ่มชุมชนที่พยายามพัฒนาให้ชุมชนตนเติบโตมีรายได้ จึงเข้าไปหนุนเสริมยกระดับข้างฮางให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการยอมรับเป็นที่รู้จักและออกสู่ตลาดอย่างภาคภูมิ

ตัวอย่างที่ไปรษณีย์ไทย ดำเนินการร่วมกับชุมชนกลุ่มผู้ผลิตข้าวฮาง ในแบรนด์ "ข้าวฮางทิพย์"บ้านกุดจิก ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม อาทิ เชื่อมโยงเครือข่ายกลุ่มการทำงานลักษณะเดียวกันที่ประสบความสำเร็จเพื่อเป็นต้นแบบในทำงานให้กับชุมชนบ้านกุดจิก พาไปศึกษาดูงาน ณ กลุ่มข้าวภูพานและกลุ่มข้าวฮางโพนนาแก้ว เพื่อให้เกิดการ Cross Learning ระหว่างกลุ่ม และแลกเปลี่ยนประสบการณ์นำมาพัฒนาต่อยอดตนเองต่อไป เชื่อมโยงศูนย์วิจัยข้าวสกลนครมาให้ความรู้การปลูกข้าวปลอดสารเคมี (GAP)เพื่อผลิตข้าวปลอดสารเคมี เป็นการควบคุมการผลิตข้าวปลอดภัยตั้งแต่ต้นน้ำ

โดยมีศูนย์วิจัยข้าวสกลนครเป็นผู้ควบคุมคุณภาพตั้งแต่ต้นน้ำผลที่เกิดขึ้นทำให้วันนี้ชุมชนบ้านกุดจิกมีพื้นที่ปลูกข้าวปลอดสารเคมีมากกว่า ๑๐๐ไร่เข้าสู่ระบบการตรวจสอบของกรมการข้าวที่กำกับดูแลโดยศูนย์วิจัยข้าวจังหวัดสกลนคร  เชื่อมโยงความร่วมมือกับอำเภอวานรนิวาสในการพัฒนาโรงเรือนการฮางข้าวให้ได้มาตรฐานที่สาธารณสุขยอมรับ และได้มาตรฐานอย. เป็นแห่งแรกของอำเภอวานรนิวาส  เชื่อมโยงการทำงานของกลุ่มเข้ากับการทำงานของพัฒนาการจังหวัดสกลนครและพาณิชย์จังหวัดสกลนครในการสนับสนุนแผนการขายและเปิดช่องทางการตลาดใหม่ๆให้กลุ่มชุมชนบ้านกุดจิก  

สิ่งเหล่านี้ทำให้กลุ่มชุมชนบ้านกุดจิกสามารถกระจายสินค้าไปยังผู้บริโภครายย่อยได้ดีขึ้น และเป็นการกระจายสินค้าตรงไปถึงมือผู้บริโภคและช่วยให้กลุ่มชุมชนผู้ผลิตข้าวฮางบ้านกุดจิกและผู้บริโภคมีความสะดวกสบายเข้าถึงและซื้อสินค้าได้ง่ายด้วยการนำเข้าสู่ระบบเว็บไซต์ของไปรษณีย์ไทย www.thailandpostmart.comเพิ่มช่องทางการตลาดและโอกาสในการจำหน่ายอีกทั้งยังคิดค่าขนส่งในอัตราพิเศษ จึงสามารถกล่าวได้ว่าการแปรรูปข้าวจากภูมิปัญญาท้องถิ่น ช่วยแก้ไขปัญหาราคาข้าวตกต่ำได้อย่างสิ้นเชิง โดยไปรษณีย์ไทยเป็นสื่อกลางในการนำส่งสินค้าที่ไว้ใจได้เป็นผู้ดูแลให้ตั้งแต่ต้นทางจนถึงมือผู้บริโภค ส่งผลให้กลุ่มวิสาหกิจชุมชนขนาดเล็กมีโอกาสทางการแข่งขันที่สูงขึ้นซึ่งเป็นสิ่งที่จะนำไปสู่การพัฒนากลุ่มให้เติบโตอย่างยั่งยืนต่อไป

จากการขับเคลื่อนโครงการดังกล่าวทำให้ไปรษณีย์ไทยได้รับรางวัล "ประชารัฐวิสาหกิจดีเด่น ประเภทเชิดชูเกียรติ" จากท่านนายกรัฐมนตรีเมื่อปลายเดือนกันยายนที่ผ่านมาซึ่งถือเป็นความภาคภูมิใจอย่างยิ่งที่ไปรษณีย์ไทยมีความเชื่อว่า"ถ้าจะสร้างประเทศให้ยั่งยืน ชุมชนต้องยั่งยืนถ้าชุมชนเข้มแข็งประเทศก็สามารถขับเคลื่อนไปได้"