ไทยเป็นชาติแรกในเอเชีย ยุติการแพร่เอชไอวีจากแม่สู่ลูกได้

องค์การอนามัยโลก ออกแถลงการณ์วันนี้ชื่นชมไทยเป็นประเทศแรกในเอเชีย ที่ยุติการแพร่เชื้อไวรัสเอชไอวีจากแม่สู่ลูกได้ ถือเป็นความสำเร็จที่น่าทึ่ง และประเทศไทยแสดงให้โลกเห็นว่าเราสามารถปราบไวรัสเอชไอวีได้

แถลงการณ์นี้ถือเป็นกำลังใจให้กับบุคลากรด้านสาธารณสุขของไทยที่ช่วยเปลี่ยนผ่านประเทศไทยจากที่เคยติดกลุ่มประเทศที่มีเอชไอวีระบาดหนักที่สุดในเอเชีย มาเป็นแบบอย่างการรับมือวิกฤตินี้อย่างมีประสิทธิภาพ

องค์การอนามัยโลกระบุว่า การคัดกรองสตรีมีครรภ์อย่างสม่ำเสมอและการรักษาฟรีแก่สตรีมีครรค์ที่ติดเชื้อเอชไอวีในประเทศไทยมีความสำคัญในการหยุดยั้งการแพร่ไวรัสแก่คนรุ่นต่อไป เพราะหากปล่อยไว้โดยไม่รักษา มีโอกาส 15-45% ที่แม่ติดเอชไอวี จะแพร่ไวรัสสู่ลูกขณะตั้งครรภ์ คลอดบุตร หรือระหว่างให้นม แต่หากให้ยาต้านไวรัสระหว่างตั้งครรภ์ จะช่วยลดความเสี่ยงเหลือราว 1%

ในปี 2543 ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศแรกในโลกที่แจกยาต้านไวรัสแก่สตรีมีครรภ์ที่ติดเชื้อเอชไอวีทุกคน นอกจากนี้ยังตรวจหาไวรัสระหว่างตั้งครรภ์เป็นประจำสม่ำเสมอ และจำนวนทารกติดเอชไอวี ลดลงจาก 1,000 ในปี 2543 เหลือเพียง 85 เมื่อปีที่แล้ว ซึ่งเป็นจำนวนที่ลดลงมากพอที่องค์การอนามัยโลกประกาศได้ว่าการแพร่เชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูกยุติลงแล้ว

นอกจากไทยแล้ว คิวบาเป็นอีกประเทศที่ขจัดการแพร่เชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูกได้ตามเกณฑ์ขององค์การอนามัยโลก

แต่ละปี มีสตรีตั้งครรภ์ติดเชื้อเอชไอวีทั่วโลก 1.4 ล้านคน และสถิติเท่าที่มีพบว่า มีเด็กติดเอชไอวีตั้งแต่กำเนิดราว 4 แสนคนในปี 2552 ก่อนลดลงเหลือ 2 แสน 4 หมื่นคนในปี 2556

ความสำเร็จของไทยถือเป็นการพลิกสถานการณ์ครั้งใหญ่จากประเทศที่เคยมีผู้ติดเชื้อ 1 แสนคนในปี 2533 และเพิ่มเป็นกว่าล้านคนใน 3 ปีต่อมา และการแจกถุงยางอนามัยแก่ผู้ค้าบริการทางเพศ บวกกับการแจกยาต้านไวรัสในเวลาต่อมา ทำให้ไทยประสบความสำเร็จอย่างน่าชื่นชม แต่ยังมีงานอีกหลายอย่างที่ต้องทำ สหประชาชาติประเมินว่า ปัจจุบัน ยังมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีในไทยราว 5 แสนคน อัตราติดเชื้อเพิ่มขึ้นเล็กน้อยในช่วงไม่กี่ปีนี้ โดยเฉพาะในกลุ่มชายรักชาย