ส่วนสาเหตุที่ยังไม่นำโครงสร้างภาษีสุราและยาสูบ เข้าครม.วันที่ 22 ส.ค.นี้ เนื่องจากต้องการให้นำเข้า ครม.ในช่วงใกล้วันประกาศใช้วันที่16 ก.ย. เพื่อป้องกันปัญหาการกักตุนสินค้าเพื่อหากำไร
ทั้งนี้ ภายใต้ พ.ร.บ.ภาษีสรรพสามิตฉบับใหม่ ที่ใช้ราคาขายปลีกแนะนำเป็นฐานในการคำนวณภาษีสรรพสามิตนั้น ราคาขายรถยนต์ของผู้นำเข้าอิสระ(grey market) จะต้องมีราคาไม่ต่ำกว่า 85% ของราคารถยนต์นั้นๆ ที่ตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการขายให้แก่ผู้บริโภค หมายความว่า ราคารถยนต์ของผู้นำเข้าอิสระจะต่ำกว่ารถยนต์ของผู้นำเข้าอย่างเป็นทางการไม่เกิน 15% เท่านั้น
สาเหตุที่กรมฯยอมให้ราคารถยนต์ของเกรย์ มาร์เก็ตต่ำกว่าผู้นำเข้าอย่างเป็นทางการในสัดส่วนดังกล่าวเนื่องจากผู้นำเข้าอิสระ จะมีค่าใช้จ่ายในการทำธุรกิจต่ำกว่าผู้นำเข้าที่เป็นทางการเช่น ต้นทุนค่าแรงต่ำกว่าบางรายเป็นการขายขาด ไม่มีบริการหลังการขาย เป็นต้น
สำหรับรถยนต์ที่ขายโดยดีลเลอร์อย่างเป็นทางการ จะใช้ราคาที่ปรากฏในโบรชัวร์ หรือ eco sticker เป็นฐานในการคำนวณภาษีสรรพสามิต ในกรณีสินค้าประเภทอื่นที่ไม่ใช่รถยนต์ เช่น เครื่องดื่ม ทั้งที่เป็นเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และไม่มีแอลกอฮอล์ เช่น น้ำอัดลม หรือบุหรี่ ซึ่งมีภาระที่ต้องจ่ายภาษีสรรพสามิตนั้น
กรมฯจะทำการสำรวจราคาสินค้าในแต่ละประเภท จากแหล่งจำหน่ายรูปแบบต่างๆ เช่น ราคาในร้านโชห่วยในร้านค้าปลีกเซเว่นอีเลฟเว่น หรือในร้านค้าปลีกขนาดใหญ่ว่าส่วนใหญ่สินค้าชนิดนั้นๆขายในราคาเท่าไรแล้วกำหนดเป็นฐานนิยม(Mode)ของสินค้าตัวนั้น โดยไม่นับรวมราคาที่ผิดปกติ เช่น ราคาที่ขายในสนามกอล์ฟ หรือไนต์คลับ
หากผู้ประกอบการ ที่ใช้ราคาขายปลีกต่ำกว่าราคาที่เป็นฐานนิยมของกรมสรรพสามิต กรมฯมีอำนาจสั่งให้เพิ่มราคาขายปลีกให้อยู่ในระดับไม่ต่ำกว่า 95% ของราคาฐานนิยมแต่ทั้งนี้ จะต้องพิจารณาข้อเท็จจริงก่อนว่าราคาขายปลีกของสินค้าตัวนั้นในตลาดขายในราคาเท่าไร
ก่อนหน้านี้ นายสมชาย พูลสวัสดิ์ อธิบดีกรมสรรพสามิต กล่าวไว้ว่า การประกาศใช้ พ.ร.บ.ฉบับนี้ เป็นผลจากการปรับปรุงกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้องกับการจัดเก็บภาษีสรรพสามิต อาทิ กฎหมายว่าด้วยภาษีสรรพสามิต กฎหมายว่าด้วยพิกัดอัตราภาษีสรรพสามิต กฎหมายสุรา กฎหมายยาสูบ เป็นต้น ซึ่งกฎหมายเหล่านี้ใช้บังคับมาเป็นเวลานานแล้ว บทบัญญัติในบางส่วนจึงไม่สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป
นอกจากนี้ การกำหนดบทบัญญัติเกี่ยวกับภาษีสรรพสามิตไว้ในกฎหมายหลายฉบับจึงทำให้เกิดความไม่สะดวกในการใช้ทั้งแก่ประชาชนและผู้ประกอบการและส่วนราชการผู้ปฏิบัติงาน จึงสมควรปรับปรุงกฎหมายทั้งระบบเพื่อให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
สำหรับสาระสำคัญของการปรับปรุงกฎหมาย คือ การปรับปรุงหลักการจัดเก็บ ซึ่งจะปรับเปลี่ยนวิธีการคำนวณจากราคาหน้าโรงงานสำหรับสินค้าทั่วไปที่ขายในประเทศและราคาซีไอเเอฟสำหรับสินค้านำเข้าเป็นราคาขายปลีกแนะนำสำหรับทุกรายการสินค้า เพื่อให้การจัดเก็บภาษีมีความเป็นธรรมโปร่งใสและเป็นสากลมากขึ้น
ทั้งนี้ อัตราการจัดเก็บที่ปรากฎใน พ.ร.บ.ฉบับใหม่ เป็นอัตราเพดานที่จะใช้การจัดเก็บ แต่อัตราการจัดเก็บจริงนั้น ทางกรมฯจะมีการประกาศเป็นระเบียบและเป็นกฎกระทรวงอีกครั้ง ซึ่งอัตราการจัดเก็บจริงจะต้องต่ำกว่าอัตราเพดาน โดยเมื่อนำมาคำนวณกับวิธีการจัดเก็บบนฐานอัตราการขายปลีกแนะนำแล้ว จะไม่แตกต่างจากอัตราการจัดเก็บในปัจจุบันมากนัก ซึ่งเป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลที่ไม่ต้องการให้วิธีการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตแบบใหม่สร้างภาระให้ผู้ประกอบการและผู้บริโภค
"หลังจากนี้ กรมฯจะเดินสายทำความเข้าใจแก่ผู้ประกอบการทั่วประเทศ เพื่อให้รับทราบถึงบทบัญญัติตามข้อกฎหมายใหม่ว่ามีแนวทางการจัดเก็บอย่างไร โดยได้ประสานกับสภาหอการค้าแห่งประเทศไทยและสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยเพื่อขอความร่วมมือไปยังผู้ประกอบการสมาชิกในการสร้างความเข้าใจเรื่องดังกล่าว"
นายสมศักดิ์ ศรีรัตนประภาส นายกสมาคมผู้นำเข้าและจำหน่ายรถยนต์ใหม่ กล่าวว่า ยังไม่ทราบรายละเอียดอย่างเป็นทางการของแนวทางภาษีสรรพสามิตใหม่ เกี่ยวกับข้อกำหนดราคาขายไม่เกิน 85% ของราคาดีลเลอร์อย่างเป็นทางการ
ก่อนหน้านี้ทางผู้ประกอบการรับรู้เพียงการเปลี่ยนแปลงการจัดเก็บจากราคาหน้าโรงงานมาเป็นจากราคาขายปลีกแทน ซึ่งก็ยอมรับได้ เพราะว่าเป็นการปรับเปลี่ยนทั้งระบบ
ส่วนข้อกำหนดราคาจำหน่าย 85% ดังกล่าว หากมีการบังคับใช้จริง เชื่อว่าจะไม่ส่งผลกระทบอะไร เนื่องจากปัจจุบันรถยนต์ที่จำหน่ายโดยผู้นำเข้าอิสระนั้น ส่วนใหญ่จะมีราคาที่สูงกว่าดีลเลอร์อย่างเป็นทางการอยู่แล้ว จึงยังไม่เข้าใจในเป้าหมายของการระบุรายละเอียดในส่วนนี้ แต่ก็เป็นไปได้ว่ารัฐอาจจะต้องการเขียนป้องกันไว้ก่อน เพื่อไม่ให้มีการสำแดงต้นทุนที่ต่ำ
แต่อีกสิ่งที่อาจจะมีผลกระทบได้ ก็คือ กรณีที่รถรุ่นเดียวกันแต่มีอุปกรณ์มาตรฐาน หรือออพชั่น ที่ต่างกัน ทำให้ราคาต่างกันพอสมควร โดยเฉพาะออพชั่นบางอย่างที่มีราคาสูง ซึ่งจะทำให้ราคารถต่างกัน ซึ่งหากมีเหตุการณ์นี้เกิดขึ้น ก็คงต้องมีการอธิบายในรายละเอียดปลีกย่อยต่อไป ถึงที่มาที่ไปของราคาที่แตกต่างกัน
"ผู้นำเข้าอิสระ เหมือนกับเป็นเทลเลอร์ เมด นิด ๆ คือ มีรายละเอียดออพชันที่แตกต่างกันไปตามความต้องการได้ ทำให้ออพชั่นอาจต่างจากดีลเลอร์ แต่ทั้งนี้ที่ผ่านมาไม่มีเรื่องราคาขายที่ต่ำกว่า 15% แต่จุดขายของผู้ประกอบการคือ ออพชั่นที่แตกต่างและส่งมอบรถได้เร็ว"
นายธนากร คุปตจิตต์ ผู้อำนวยการฝ่ายองค์กรสัมพันธ์ บริษัท ดิอาจิโอ โมเอ็ท เฮนเนสซี่ (ประเทศไทย) จำกัดผู้นำเข้าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จากต่างประเทศ กล่าวว่า เมื่อรัฐประกาศอัตราภาษีสรรพสามิตออกมาแล้ว ผู้ประกอบการจะนำไปใช้เป็นฐานในการคำนวณภาษี จากการปรับเกณฑ์การคำนวณจากราคาขายส่งช่วงสุดท้าย เป็นราคาขายปลีกแนะนำ ซึ่งเป็นราคาที่ผู้ประกอบการประสงค์จะจำหน่ายแก่ผู้บริโภคทั่วไป เป็นราคาแนะนำจริงในตลาด โดยไม่ใช่ราคาที่ใช้ในการส่งเสริมการขายหรือโปรโมชั่น ตลอดจนราคาที่มีเงื่อนไขการขาย เป็นต้น
โดยการเสนอราคาขายปลีกแนะนำจะพิจารณาจากต้นทุนการผลิต รวมกับการบริหารจัดการ การทำตลาดและประชาสัมพันธ์ และอัตรากำไร หรือตลอดทั้งห่วงโซ่การผลิต หรือแวลู เชน แต่จะไม่ให้กระทบกับข้อมูลที่เป็นความลับทางการค้า
"สิ่งที่รัฐบาลยืนยันคือ จะประกาศโครงสร้างอัตราภาษีสรรพสามิตใหม่ให้กับกลุ่มรถยนต์ก่อน เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบต่ออุตสาหกรรม มีสุราและยาสูบที่จะไม่ประกาศก่อน 16ก.ย.นี้แน่นอน เพื่อป้องกันการกักตุน เมื่อรัฐบาลประกาศโครงสร้างอัตราภาษีสรรพสามิตใหม่ ผู้ประกอบการก็จะต้องนำมาคำนวณราคาขายปลีกแนะนำสินค้าต่างๆ ซึ่งถือเป็นเรื่องที่ค่อนข้างหนักพอสมควร อย่างดิอาจิโอ มีสินค้าหลายรายการหรือเอสเคยู โดยในวันที่ 31 ส.ค.ทางกรมสรรพสามิตจะเชิญผู้ประกอบการสินค้าต่างๆไปหารือเพิ่มเติม"
การปฏิรูปภาษีสรรพสามิตครั้งนี้ รัฐมีพันธะสัญญาว่าจะไม่เพิ่มภาระภาษีแก่ผู้ประกอบการ ผู้บริโภค ย่อมหมายความว่าเมื่อโครงสร้างอัตราภาษีใหม่ออกมา รัฐจะจัดเก็บภาษีสรรพสามิตจากกลุ่มอุตสาหกรรมต่างๆได้ใกล้เคียงกับของเดิม